وبسايت شخصی آرش آذریون

دکتر محمد مصدق نخستین نخست‌وزیر ایرانی بود که در فرآیندی دموکراتیک انتخاب شد (۱۳۳۲-۱۳۳۰)‌. دوران نخست‌وزیری او با شرایط سیاسی و ژئواستراتژیک بسیار پیچیده و آشفته‌ای مصادف بود. در پایان جنگ جهانی دوم، ایالات متحده به مثابه قدرت جدیدی در عرصه بین‌الملل، وارد منطقه شده بود که با بریتانیا و اتحاد جماهیر شوروی (روسیه تزاری پیش از ۱۹۱۷) رقابت می‌کرد. دو قدرت قدیمی نزدیک به دو قرن عامل مسلط بر زندگی سیاسی و اقتصادی ایران بودند و در رقابتی که به بازی بزرگ (Great Game) شناخته می‌شد، درگیر بودند. انگلیسی‌‌ها با سلطه امپریالیستی و نقش کلیدی در بازارهای بین‌المللی نفت، قدرت اصلی منطقه بودند و از طریق امتیازی انحصاری، صنعت نفت ایران را کنترل می‌کردند. شرکت نفت ایران و انگلیس (Anglo Iranian Oil Company) نه تنها استخراج نفت و عواید حاصل از آن را در اختیار داشت، بلکه با همکاری سایر اعضای کارتل بین‌المللی نفت، قیمت آن را در سطح جهانی تعیین می‌کرد.علاوه بر این، شرکت نفت ایران و انگلیس تنها بخش کمی از سودش را با ایران تقسیم می‌کرد، در حالی که شرایط کار و زندگی اکثر کارگران و متخصص‌‌های ایرانی تاسیسات نفتی شرکت نفت ایران و انگلیس نسبت به همتایان انگلیسی‌‌شان بسیار دشوارتر بود. علاوه بر این، بریتانیا از طریق این شرکت و دیپلمات‌‌هایش، در کنار شبکه گسترده متحدان و کارگزاران خود در ایران، به‌طور سیستماتیک در امور داخلی ایران دخالت داشت؛ تا جایی که غالبا نخست‌وزیران را انتخاب می‌کردند و کنترل سیاست‌های دولت را در دست داشتند. پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی، انگلیسی‌‌ها و فرانسوی‌‌ها بخش زیادی از خاورمیانه را به ارث بردند و از طریق قرارداد سایکس-پیکو (Sykes-Picot agreement)، ‌‌منطقه را به قلمرو‌‌های تح وبسايت شخصی آرش آذریون ...